Tienduizenden Nederlanders stemmen woensdag in speciale herindelingsverkiezingen voor 12 nieuwe gemeentes. Een van die nieuwkomers valt op, want daardoor wordt de provincie Utrecht een stukje groter.
De 35.000 mensen die nu nog in Zederik en Leerdam wonen, ‘verhuizen’ per 1 januari van Zuid-Holland naar Utrecht. Dat is het gevolg van de creatie van een nieuwe gemeente, genaamd Vijfheerenlanden. Leerdam en Zederik voegen zich bij Vianen, dat al in Utrecht ligt.
Alle inwoners van de nieuwe gemeente mogen woensdag stemmen om een gezamenlijke gemeenteraad te kiezen.
De herindeling ging, zoals wel vaker, niet zonder slag of stoot. Het proces begon eind 2015. De samenvoeging van het drietal gemeentes was niet per se controversieel. Wél was de vraag: bij wie horen we straks, Zuid-Holland of Utrecht. Opvallend is dat Vianen tot 2002 ook deel uitmaakte van Zuid-Holland en dat Utrecht dus steeds meer territorium afsnoept van de westerburen.
Het Zuid-Hollandse provinciebestuur, de Gedeputeerde Staten, hadden liever gezien dat het gebied bij Zuid-Holland was blijven horen. De historische banden van de Vijfheerenlanden met de aangrenzende Alblasserwaard zouden doorslaggevend moeten zijn. Zederik wilde aanvankelijk ook liever bij Zuid-Holland blijven.
Een speciaal opgerichte commissie, bemand door leden van beide Provinciale Staten, kon echter niet besluiten waar het nou heen moest met Vijfheerenlanden. Toenmalig minister Ronald Plasterk benoemde zelfs een aparte adviseur. Utrecht trok ook bij hem aan het langste eind.
De ruim 55.000 inwoners van Vijfheerenland hebben in maart 2018 dus niet gestemd voor hun gemeenteraden, zoals de meeste Nederlanders.
Er staan nog 11 andere herindelingen op de rol en dus ook verkiezingen in de gemeentes die daarbij betrokken zijn. Nederland telt volgend jaar 25 gemeentes minder. Zuid-Holland is kampioen met nog drie andere herindelingen:
- Giessenlanden en Molenwaard gaan samen tot Molenlanden
- De Hoeksche Waard wordt één gemeente - het zijn er nu nog vijf
- Noordwijkerhout voegt zich bij Noordwijk
Behalve de laatstgenoemde, staan de Zuid-Hollandse fusies op deze kaart:
In de rest van Nederland gaan ook deze gemeentes op de schop, van noord naar zuid:
- Friesland: drie gemeentes gaan samen tot Noardeast Fryslân
- Groningen: Bedum, De Marne en Eemsmond fuseren met een deel van de gemeente Winsum en krijgen de nieuwe naam Het Hogeland
- Groningen: de rest van Winsum plus Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn vormen straks de gemeente Westerkwartier
- Groningen: de stad Groningen krijgt gezelschap van Haren en Ten Boer
- Noord-Holland: de Haarlemmermeer wordt iets groter, want deze gemeente breidt uit met Haarlemmerliede en Spaarnwoude
- Gelderland: net over de grens bij Vijfheerenland fuseren Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen tot de nieuwe gemeente West Betuwe
- Noord-Brabant: aan de zuidoever van de Waal gaan Aalburg, Werkendam en Woudrichem samen tot de gemeente Altena
- Limburg: Nuth, Onderbanken en Schinnen verenigen onder de naam Beekdaelen.
